Artykuły prasowe i raporty branżowe

Mały trójpak był działaniem o charakterze ratunkowym. Polsce grożą bowiem znaczące kary finansowe ze stronu unijnego Trybunału Sprawiedliwości za brak implementacji przepisów tzw. III pakietu energetycznego. Nowelizacja ustawy :Prawo energetyczne”, która w odniesieniu do sektora gazowego wdraża tzw. dyrektywę gazową, miała więc na celu nie tyle wprowadzenie w Polsce zasadniczych i systemowych zmian w funkcjonowaniu rynku gazu, ile uniknięcie kar finansowych. Dlatego trójpak został zgłoszony jako projekt poselski, co pozwoliło na uniknięcie konieczności przeprowadzania konsultacji społecznych, a w konsekwencji umożliwiło znaczne przyspieszenie prac. Efekt został osiągnięty – przedmiotowa ustawa szybko została przyjęta.

Wdrożenie III pakietu energetycznego za pomocą omawianej nowelizacji ustawy „Prawo energetyczne” może oznaczać odłożenie w czasie terminu przyjęcia oczekiwanego przez branżę tzw. dużego trójpaku tj. trzech zupełnie nowych ustaw, które pierwotnie miały implementować przepisy unijne do prawa polskiego. Niezwykle ważna będzie także tzw. ustawa wprowadzająca, zmieniająca kilkanaście innych ustaw.

Uzyskania koncesji wymaga działalność polegająca na wytwarzaniu paliw lub energii, magazynowaniu paliw gazowych w instalacjach magazynowych. Dotyczy to również skraplania gazu ziemnego i regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego w instalacjach skroplonego gazu ziemnego oraz magazynowaniu paliw ciekłych, przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, a także obrocie paliwami lub energią (z wyłączeniem przypadków określonych ustawowo). Koncesja udzielana jest przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na wniosek zainteresowanego podmiotu.

Prezes URE udziela koncesji na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy. Jak bowiem wynika z art. 35 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo energetyczne, we wniosku należy określić czas, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności. Zgodnie z art. 39 ustawy, przedsiębiorstwo energetyczne może złożyć wniosek o przedłużenie ważności koncesji, nie później niż na 18 miesięcy przed jej wygaśnięciem. Jedynym warunkiem jej przedłużenia jest zatem wystąpienie ze stosownym wnioskiem do Prezesa URE we wskazanym powyżej terminie. W przypadku gdy przedsiębiorstwo wystąpi o przedłużenie koncesji w okresie krótszym niż 18 miesięcy przed wygaśnięciem koncesji, Prezes URE powinien odmówić uwzględnienia wniosku. W tej sytuacji koncesja wygasa wraz z upływem terminu, na jaki została udzielona. Po wygaśnięciu koncesji przedsiębiorstwo nie może już prowadzić działalności koncesjonowanej. Jeżeli jest zainteresowane dalszym jej prowadzeniem, to powinno wystąpić o nową koncesję. Przedłużenie koncesji następuje w formie decyzji administracyjnej wydanej przez Prezesa URE. Zmienia ona tę decyzję, na mocy której udzielono koncesji podlegającej przedłużeniu.

Kwestię tę uregulowano w przepisach ustawy – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz 1059). Zgodnie z art. 47 ust. 1 tej ustawy przedsiębiorstwa mające koncesje ustalają taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Z kolei prezes URE albo zatwierdza taryfę, albo odmawia jej zatwierdzenia, jeżeli stwierdzi, że jest niezgodna z przepisami prawa.

Po zakończeniu postępowania taryfowego i zatwierdzeniu taryfy dla gazu i energii elektrycznej prezes URE – w terminie 14 dni od zatwierdzenia – ogłasza taryfę w biuletynie urzędu. Z kolei zatwierdzona taryfa dla ciepła kierowana jest przez prezesa URE do ogłoszenia we właściwym miejscowo wojewódzkim dzienniku urzędowym, w ciągu 7 dni od jej zatwierdzenia.

Przedsiębiorstwo energetyczne stosuje taryfę nie wcześniej niż po upływie 14 dni i nie później niż do 45. dnia od jej opublikowania przez prezesa URE. Wynika to z art. 47 ust. 4 wspomnianej ustawy. Oznacza to, że przedsiębiorstwo energetyczne nie ma obowiązku przesłania zatwierdzonej taryfy do odbiorcy. Jednak zgodnie z art. 5 ust. 6 ustawy, sprzedawca paliw gazowych lub energii powinien powiadomić odbiorców o podwyżce cen lub stawek opłat za dostarczane paliwa gazowe lub energię określonych w zatwierdzonych taryfach, w ciągu jednego okresu rozliczeniowego od dnia podwyżki. Co istotne, z powyższego przepisu wynika obowiązek powiadomienia odbiorców jedynie o podwyżce cen lub stawek opłat. Ponadto art. 5 ust. 6 prawa energetycznego nakłada obowiązek takiego powiadomienia jedynie na sprzedawcę paliw lub energii. W związku z tym mogą powstać wątpliwości, czy taki obowiązek informacyjny dotyczy również innych przedsiębiorstw energetycznych (przykładowo przedsiębiorstw zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw lub energii).

Instytucja NOKE została wprowadzona do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze przez Ministerstwo Środowiska i budzi sporo kontrowersji. Według projektodawców NOKE ma zrealizować cele związane z realizacją uprawnień Skarbu Państwa wynikające z prawa własności do zasobów węglowodorów (własności górniczej), oraz realizacją ogólnych celów publicznych dotyczących rozpoznawania i wydobywania węglowodorów.

Raport analizuje stan infrastruktury gazowej w Polsce, przedstawiając w zarysie inwestycje aktualnie realizowane oraz projektowane na najbliższe lata. W raporcie zaprezentowane są wyniki Indeksu Bezpieczeństwa Energetycznego 2012 dla sektora gazu ziemnego w Polsce. Kluczowym przedmiotem analizy są uwarunkowania ekonomiczne, finansowe, administracyjne i prawne związane z rozbudową i modernizacją niezbędnej infrastruktury w aspekcie zwiększenia popytu na gaz, a także zwiększenia wydobycia z krajowych złóż konwencjonalnych i niekonwencjonalnych. Autorzy przedstawili listę korzyści wynikających z rozbudowy infrastruktury w tym m.in.: poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju, polepszenie pozycji negocjacyjnej względem dostawców gazu, obniżenie cen surowca, realna liberalizacja rynku gazu, a także zarekomendowali rozwiązania polityczne i prawne zmierzające do zlikwidowania barier dla jej rozwoju.

Najważniejsze tezy publikacji:

– Aktualne ostrożne prognozy zapotrzebowania na gaz ziemny pokazują wzrost jego zużycia o 12,2% do 2020 r. i o 32,5% do 2030 r. Zatem prawdopodobne jest, że zużycie gazu ziemnego w Polsce w 2030 r. wyniesie 20,2 mld m3. Tak duże zmiany wymagają odpowiednich dostosowań po stronie infrastruktury gazowej.

– Bezpieczeństwo energetyczne Polski w sektorze gazu zmniejszyło się w ciągu dwóch lat (…). Indeks Bezpieczeństwa Energetycznego 2012 dla sektora gazu ziemnego w Polsce, opracowany przez Instytut Kościuszki, wyniósł 0,2689 wobec 0,2931 w 2010 r. Oznacza to spadek o 0,0242 punktu (8,3%) względem IBE 2010.

– Aby sprostać rosnącemu popytowi na gaz ziemny, infrastruktura gazowa wymaga dynamicznego rozwoju równolegle w wielu obszarach, w tym m.in.: gazociągów przesyłowych i dystrybucyjnych, terminalu LNG, podziemnych magazynów gazu i połączeń międzysystemowych.

– Polska sieć przesyłu gazu po latach stagnacji i zaniechań inwestycyjnych wymaga prac modernizacyjnych. Aż 62% długości gazociągów przesyłowych ma więcej niż 26 lat. Jedynie 3% to gazociągi mające mniej niż 5 lat. Koszty wymiany najstarszych odcinków gazociągów przesyłowych osiągną poziom 14 mld PLN w perspektywie do 2025 r.

– Wolny rynek gazu powinien doprowadzić do spadku cen surowca (z korzyścią dla polskiej gospodarki i konsumentów indywidualnych), a nowe projekty infrastrukturalne powinny zdywersyfikować nie tylko kierunki, ale także źródła zaopatrzenia w gaz. Powodzenie tej strategii powinno znacząco zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne Polski.

– Rozbudowa infrastruktury gazowej będzie skutkować wzrostem dochodów polskich regionów oraz powstaniem nowych miejsc pracy.

– Konieczna jest także rozbudowa połączeń infrastrukturalnych z sąsiadami, w sytuacjach kryzysowych (nagłe odcięcie gazu przez zagranicznego dostawcę) zwiększa się prawdopodobieństwo zastąpienia niepewnego źródła.

– Konieczna jest kontynuacja zintensyfikowanej współpracy regionalnej w kierunku realizacji kluczowej infrastruktury gazowej w tej części Europy oraz, równolegle, kontynuacja procesu wdrażania unijnego acquis w obszarze energii w sposób zgodny ze specyfiką polskiego rynku.

http://ik.org.pl/pl/projekt/nr/7747/najnowszy-raport-zaprezentowany/
http://ik.org.pl/cms/wp-content/uploads/2013/03/PREZENTACJA-RAPORTU.pdf

Zgodnie z art. 7 ust. 8a tej ustawy – Prawo energetyczne, podmiot ubiegający się o przyłączenie źródła do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, ma obowiązek zapłaty zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie do sieci. Zaliczkę należy uiścić w wysokości 30 zł za każdy kilowat mocy przyłączeniowej określonej we wniosku o określenie warunków przyłączenia. Wysokość zaliczki nie może przewyższać wysokości przewidywanej opłaty za przyłączenie. Nie może też być wyższa niż 3 mln zł. Gdy wysokość zaliczki przekroczy wysokość opłaty za przyłączenie do sieci, to różnica podlega zwrotowi wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki.

Zaliczkę należy zapłacić w ciągu 14 dni od złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi wydania warunków przyłączenia lub zawarcia umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej z powodu braku warunków technicznych lub ekonomicznych, to jest zobowiązane niezwłocznie zwrócić pobraną zaliczkę. Jeśli przedsiębiorstwo wyda warunki przyłączenia po terminie wskazanym w ustawie, powinno wypłacić odsetki od wniesionej zaliczki liczonych za każdy dzień zwłoki w wydaniu tych warunków.

W przypadku sporu dotyczącego wydanych warunków, gdy zostanie on rozstrzygnięty na korzyść wnioskodawcy, przedsiębiorstwo musi zwrócić pobraną zaliczkę wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia zaliczki do dnia jej zwrotu, o ile nie nastąpi przyłączenie. Stopę odsetek oblicza się w wysokości równej rentowności pięcioletnich obligacji skarbowych emitowanych na najbliższy dzień poprzedzający 30 czerwca roku, w którym złożono wniosek o wydanie warunków przyłączenia, według danych opublikowanych przez ministra finansów oraz GUS.

Przepisy zawarte w art. 142 ustawy – Prawo zamówień publicznych przewidują, że umowę w sprawie zamówienia publicznego zawiera się na czas oznaczony. Jednocześnie ustawa ta dopuszcza kilka wyjątków od generalnego zakazu zawierania umów na czas nieoznaczony. Zgodnie z jej art. 143 ust. 1, na czas nieoznaczony może być zawierana umowa, której przedmiotem są dostawy wody za pomocą sieci wodno-kanalizacyjnej lub odprowadzanie ścieków do takiej sieci, gazu z sieci gazowej, ciepła z sieci ciepłowniczej oraz licencji na oprogramowanie komputerowe.

W obecnym stanie prawnym przepisy wspomnianego art. 143 ust. 1 ustawy nie dopuszczają możliwości zawarcia na czas nieoznaczony umowy, której przedmiotem byłyby dostawy energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej. Zatem umowy, których przedmiotem są dostawy energii elektrycznej, powinny być zawierane na czas określony, nie dłuższy niż cztery lata. W przypadku zamiaru zawarcia takiej umowy na inny okres, zamawiający może jedynie skorzystać z możliwości wynikającej z art. 142 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, zamawiający może zawrzeć umowę, której przedmiotem są świadczenia okresowe lub ciągłe, na okres dłuższy niż cztery lata, jeżeli wykonanie zamówienia w dłuższym okresie spowoduje oszczędności kosztów realizacji zamówienia w stosunku do okresu czteroletniego lub jest to uzasadnione zdolnościami płatniczymi zamawiającego lub zakresem planowanych nakładów i okresem niezbędnym do ich spłaty. Zamawiający powinien jednak wykazać spełnienie tych przesłanek. Ponadto należy wskazać, że na czas nieoznaczony może być również zawarta umowa, której przedmiotem są usługi przesyłowe lub dystrybucyjne energii elektrycznej lub gazu ziemnego. Dotyczy to jednak nie dostaw, a usługi przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub gazu.