Artykuły prasowe i raporty branżowe

W czerwcowym wydaniu czasopisma „Przegląd Gazowniczy” nr 2 (66) ukazał się artykuł współautorstwa Tomasza Brzezińskiego oraz Adama Wawrzynowicza pt. „Czy Europejski Zielony Ład może stać się dźwignią odbudowy europejskiej po zakończeniu pandemii?”

Wybuch pandemii COVID-19 istotnie skomplikował odpowiedź na pytanie dotyczące możliwości realizacji podwyższonych celów dotyczących redukcji emisji i przeprowadzenia transformacji gospodarki unijnej, nakreślonych przez Komisję Europejską w treści komunikatu „Europejski Zielony Ład”. Zgodnie z założeniami komunikatu, 4 marca 2020 r. KE przyjęła wniosek ustawodawczy – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające ramy na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmieniającego rozporządzenia (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie), w świetle którego do września 2020 roku KE ma dokonać oceny możliwości podniesienia unijnego celu klimatycznego na 2030 rok do poziomu 50-55% redukcji emisji w porównaniu z 1990 rokiem.

We wrześniowym numerze Przeglądu Gazowniczego ukazał się artykuł Tomasza Brzezińskiego, Adama Wawrzynowicza i Dagmary Dragan dotyczący nowych wyzwań w obszarze zwiększania efektywności energetycznej i dekarbonizacji budynków.

W lipcu 2018 r. weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844 z 30 maja 2018 r., zmieniająca dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Zmiana dyrektywy ws. charakterystyki energetycznej budynków ma na celu zagwarantowanie państwom członkowskim nowych narzędzi, które pomogą im w osiągnięciu celu w zakresie efektywności energetycznej, który obecnie wynosi 32,5% do 2030 r.

Dyrektywa zmieniająca ma być transponowana do krajowych porządków prawnych do 10 marca 2020 roku. Wprowadziła ona do dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków m.in. art. 2a, w którym uregulowano nowy instrument – długoterminowe strategie renowacji, służące wspieraniu renowacji krajowych zasobów budynków mieszkaniowych i niemieszkaniowych zarówno publicznych, jak i prywatnych, aby do 2050 roku zapewnić wysoką efektywność energetyczną i dekarbonizację zasobów budowlanych, umożliwiając opłacalne przekształcenie istniejących budynków w budynki o niemal zerowym zużyciu energii. Dekarbonizacja odnosić się ma nie tylko do zaprzestania zużywania węgla i paliw stałych w sektorze budownictwa, ale do zastąpienia wszystkich paliw kopalnych bardziej zrównoważonymi alternatywnymi rozwiązaniami.

W czerwcowym numerze „Przeglądu Gazowniczego” ukazał się artykuł, w którym Tomasz Brzeziński, Adam Wawrzynowicz i Dagmara Dragan omówili zmiany w dyrektywie 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Zostały one wprowadzone dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2002 z dnia 11 grudnia 2018 r., która jest elementem pakietu „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków” (tzw. Pakietu Zimowego). Po implementacji do polskiego porządku prawnego, zmiany rozszerzą zakres obowiązków związanych z uzyskiwaniem przez podmioty zobowiązane oszczędności końcowego zużycia energii oraz obowiązków dotyczących zapewnienia odbiorcom końcowym wiarygodnych i aktualnych informacji dotyczących zużycia przez nich energii.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2002 z dnia 11 grudnia 2018 r. zakłada osiągnięcie celu w zakresie efektywności energetycznej w 2030 r. na poziomie 32,5%. Ponadto określa i podwyższa cele w zakresie poziomu oszczędności końcowego zużycia energii, które mają zostać osiągnięte przez poszczególne państwa członkowskie. Dyrektywa nowelizująca wprowadza szereg zmian w zakresie opomiarowania, skupiając się jednak w szczególności na opomiarowaniu ogrzewania, chłodzenia i ciepłej wody użytkowej oraz informowaniu odbiorców o rozliczeniach w zakresie zużycia energii. Zmiany wprowadzone Dyrektywą nowelizującą, po ich implementacji do polskiego porządku prawnego, która ma nastąpić w najszerszym zakresie do 25 czerwca 2020 r., a w przypadku zasad dotyczących opomiarowania i informowania o zużyciu energii – do 25 października 2020 r., rozszerzą zakres obowiązków związanych z uzyskiwaniem przez podmioty zobowiązane oszczędności końcowego zużycia energii oraz obowiązków dotyczących zapewnienia odbiorcom końcowym wiarygodnych i aktualnych informacji dotyczących zużycia przez nich energii.

MIFID II oraz implementująca tę dyrektywę nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi znacząco wzmocnią wpływ regulacji rynków finansowych na funkcjonowanie rynku gazu, powodując m.in. zmianę struktury i zasad funkcjonowania giełdy gazu. Głównym celem MIFID II jest utworzenie zintegrowanego rynku finansowego, zapewnienie lepszej ochrony inwestorów, podniesienie poziomu zaufania oraz zapewnienie przyznania organom nadzoru finansowego skutecznych uprawnień do wykonywania ich zadań.

Dyrektywa ma poważny wpływ na dalsze funkcjonowanie rynku gazu, ponieważ między innymi istotnie rozszerza zakres kontraktów zawieranych na rynku gazu, które mogą zostać zakwalifikowane jako instrumenty finansowe oraz wprowadza nowy system obrotu – zorganizowaną platformę obrotu (OTF).

Artykuł Tomasza Brzezińskiego i Adama Wawrzynowicza z W&W pt. „Wpływ pakietu regulacji MIFID II na funkcjonowanie rynku gazu” opublikowany w Przeglądzie Gazowniczym nr 2 (58) wskazuje, które kontrakty na rynku gazu mogą zostać zakwalifikowane jako instrumenty finansowe i omawia zmiany w zasadach funkcjonowania giełdy gazu w związku z implementacją MIFID II.

Opublikowany dnia 27 kwietnia 2017 r. w Biuletynie Informacji Publicznej RCL projekt ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych przewiduje m.in. nowe obowiązki operatorów systemów dystrybucyjnych gazowych dotyczące rozwoju infrastruktury tankowania pojazdów samochodowych napędzanych sprężonym gazem ziemnym (CNG) i skroplonym gazem ziemnym (LNG). Projekt ustawy ma na celu wdrożenie dyrektywy PE i Rady 2014/94/UE z 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych.

Na mocy dyrektywy państwa członkowskie zobowiązane zostały m.in. do utworzenia odpowiedniej liczby punktów tankowania LNG i CNG oraz do zapewnienia odpowiednich informacji dla użytkowników pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi. Projekt ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych nakłada szereg obowiązków związanych z realizacją zadań wskazanych w dyrektywie na operatorów systemów dystrybucyjnych. Artykuł Adama Wawrzynowicza i Tomasza Brzezińskiego omawia poszczególne obowiązki OSD przewidziane w tym projekcie.

Artykuł autorstwa Adama Wawrzynowicza i Tomasza Brzezińskiego z W&W pt.: „Gazownictwo wobec ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych” został opublikowany w najnowszym wydaniu Magazynu Izby Gospodarczej Gazownictwa „Przegląd gazowniczy” nr 2/2017, s. 20-21.

W kwietniu br. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy „Prawo energetyczne” dotyczący tzw. detaryfikacji na rynku gazu, czyli zwolnienia przedsiębiorstw energetycznych z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia Prezesowi URE. Projekt ustawy nowelizacyjnej jest reakcją polskiego rządu na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 10 września 2015 r. (w sprawie C-36/14, Komisja przeciwko Polsce). Zgodnie z tym orzeczeniem, poprzez utrzymywanie nieograniczonego w czasie ustawowego obowiązku zatwierdzania taryf dla obrotu gazem ziemnym dla wszystkich odbiorców, Rzeczpospolita Polska narusza prawo Unii Europejskiej.
Projektowana nowelizacja ma na celu stopniową detaryfikację obrotu gazem ziemnym, a w konsekwencji całkowitą rezygnację z regulowania cen gazu ziemnego. W projekcie przewidziano również obowiązek podjęcia starań w zakresie dostosowania umów sprzedaży gazu ziemnego i umów kompleksowych w związku z detaryfikacją. Artykuł Adama Wawrzynowicza omawia zakres i harmonogram detaryfikacji, a także ocenia wprowadzone zmiany i proponowany termin wejścia w życie ustawy.
Artykuł autorstwa Adama Wawrzynowicza z W&W pt.: „Propozycja detaryfikacji na rynku gazu” został opublikowany w najnowszym wydaniu Magazynu Izby Gospodarczej Gazownictwa „Przegląd gazowniczy” nr 2/2016, s. 38 – 40

Artykuł „Uwarunkowania prawne wdrożenia mechanizmów wsparcia dla funkcjonowania terminalu LNG w Świnoujściu”, autorstwa Adama Wawrzynowicza i Tomasza Brzezińskiego z W&W, ukazał się w czerwcowym numerze miesięcznika „Nafta-Gaz” (Nr 6/2016), wydawanego przez Wydawnictwo Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego.
Mimo rozbudowy interkonektorów gazowych na zachodniej i południowej granicy, Polska pozostaje nadal nadmiernie uzależniona od dostaw gazu ze wschodu i narażona na ryzyko zakłóceń tych dostaw wskutek sytuacji geopolitycznej. W tym kontekście terminal LNG w Świnoujściu ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski jako nowy punkt wejścia do krajowego systemu przesyłowego (KSP), zapewniający dostęp do światowego rynku LNG i możliwości dywersyfikacji źródeł dostaw gazu. Jednocześnie, pełne wykorzystanie potencjału terminalu jako instrumentu budowania bezpieczeństwa energetycznego Polski zależy m.in. od atrakcyjności cenowej dostaw realizowanych za pośrednictwem terminalu w porównaniu do dostaw realizowanych przez inne punkty wejścia do KSP, a co za tym idzie od popytu na usługi terminalu.
W artykule zostały przedstawione ramy prawne dla potencjalnego wdrożenia mechanizmów zwiększających konkurencyjność i dostępność terminalu LNG dla uczestników rynku. Obok regulacji prawnych, przybliżono również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej, wymagające uwzględnienia w przypadku ewentualnych planów wdrożenia w Polsce mechanizmów wspierających funkcjonowanie terminalu. W artykule przywołano także przykład udanego wdrożenia systemu wsparcia dla terminalu LNG w Kłajpedzie, notyfikowanego Komisji Europejskiej w 2013 r.

Rozporządzenie REMIT (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii), w celu poprawy przejrzystości hurtowych rynków energii i gazu, nakłada na swoich adresatów (uczestników rynku) liczne obowiązki. Część z nich wejdzie w życie już 7 października 2015 r. (kontrakty standardowe), a część dopiero 7 kwietnia 2016 r. (kontrakty niestandardowe, zawierane na tzw. OTC). Aktem szczegółowo regulującym procedurę raportowania jest Rozporządzenie Wykonawcze do REMIT, wydane pod koniec 2014 r.

W artykule skupiono się na praktycznych aspektach realizacji ww. obowiązków. Autorzy publikacji, która ukazała się w magazynie „Nowa energia”, analizują przede wszystkim na czym będzie polegało raportowanie kontraktów standardowych i danych podstawowych do ACER. Omówiono m.in. jakie usługi będzie świadczyła Towarowa Giełda Energii S.A., która uzyskała już status RRM (Registered Reporting Mechanism) oraz jak rozpocząć raportowanie transakcji właśnie przez tę platformę. W artykule przybliżono na czym polega backloading poszczególnych kontraktów, a także jaką rolę w procesie raportowania będzie odgrywał system ARIS.

Publikacja zawiera szereg praktycznych wskazówek, podkreślono m.in. że część podstawowych danych jest już zbierana przez wyspecjalizowane podmioty oraz instytucje o zasięgu europejskim i unijny ustawodawca pozwolił, aby to np. ENTSO energii elektrycznej, ENTSO gazu, operatorzy systemów LNG czy operatorzy systemów magazynowania, przekazywali niektóre podstawowe dane do ACER w imieniu uczestników rynków.

Artykuł autorstwa Tomasz Brzezińskiego i Anny Mathews z W&W pt.: „Kolejne etapy wdrożenia REMIT – raportowanie transakcji zawieranych na hurtowych rynkach energii oraz danych podstawowych” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Nowa energia” nr 4/2015.

Adam Wawrzynowicz i Katarzyna Dziąćko z W&W przedstawiają w swojej publikacji najważniejsze postanowienia nowej wersji projektu ustawy węglowodorowej. Celem proponowanej regulacji jest przede wszystkim ograniczenie barier administracyjno-prawnych w zakresie inwestycji w sektorze poszukiwania, rozpoznawania, wydobywania i transportowania węglowodorów. Autorzy wskazują również na podobieństwa między projektem ustawy węglowodorowej, a innymi specustawami istotnymi dla energetyki, jak np. ustawa dotycząca terminala LNG w Świnoujściu czy ustawa o inwestycjach jądrowych.

W artykule przybliżono przebieg prac legislacyjnych nad ustawą, omówiono etap uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych. W związku z wniesionymi przez przedstawicieli branży uwagami – ministerstwo Skarbu Państwa zdecydowało się uwzględnić zaprezentowane opinie i wydało nową wersję projektu ustawy (z dnia 22 kwietnia 2015 r.). W stosunku do poprzednich wersji projekt uwzględnia następujące istotne modyfikacje: doprecyzowanie definicji inwestycji związanych z wydobywanie oraz transportowanie węglowodorów w zakresie dotyczącym infrastruktury niezbędnej do ich obsługi oraz prawidłowego funkcjonowania, modyfikację uprawnień właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości sąsiadujących z nieruchomościami objętymi decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji (nieograniczone czasowo prawo do żądania odkupu takiej nieruchomości przez inwestora). Poza tym ustalono, że ustawa przestanie obowiązywać 1 czerwca 2030 r., z uwagi na potrzebę ograniczenia terminowego ingerencji w konstytucyjnie chronione prawa obywateli.

Artykuł autorstwa Katarzyny Dziąćko i Adama Wawrzynowicza z W&W pt.: „Ustawa węglowodorowa – aktualny status prac legislacyjnych” został opublikowany w najnowszym wydaniu magazynu Izby Gospodarczej Gazownictwa „Przegląd gazowniczy” nr 2/2015, s. 22 – 23.

Kamil Iwicki z W&W przedstawił w swoim artykule najważniejsze postanowienia aktualnego Rozporządzenia, którego przepisy są niedostosowane do obecnej sytuacji na rynku gazu ziemnego, a w szczególności do coraz większego stopnia konkurencyjności tego rynku. Omówił również jak dzisiaj wygląda możliwość dywersyfikacji dostaw i dlaczego obowiązki ustanowione w Rozporządzeniu są bardzo trudne do zrealizowania przez polskie przedsiębiorstwa energetyczne. W publikacji wskazano również jakie są inne przyczyny, dla których zdecydowano się przygotować nowe rozporządzenie.
Poza tym autor dokonał analizy zmian, jakie zakłada nowy projekt ww. rozporządzenia. Mec. Iwicki wskazał jakie były dotychczasowe problemy interpretacyjne i dotyczące zastosowania przepisów na gruncie Rozporządzenia z 2000 r. Najczęściej pojawiające się zarzuty w stosunku do Rozporządzenia dywersyfikacyjnego to trudności interpretacyjne dotyczące zwłaszcza pojęć fundamentalnych dla tego aktu, takich jak: „import” czy „kraj pochodzenia gazu” użytych, ale nie zdefiniowanych Rozporządzeniu, ani w ustawie Prawo energetyczne. Ogłoszony projekt Rozporządzenia rozwiewa te wątpliwości.
Artykuł autorstwa Kamila Iwickiego z W&W pt.: „Projekt nowego rozporządzenia dywersyfikacyjnego” został opublikowany w najnowszym wydaniu magazynu „Nowa Energia” nr 02-03/2015, s. 24 – 26.