Artykuły prasowe i raporty branżowe

Artykuł „Uwarunkowania prawne wdrożenia mechanizmów wsparcia dla funkcjonowania terminalu LNG w Świnoujściu”, autorstwa Adama Wawrzynowicza i Tomasza Brzezińskiego z W&W, ukazał się w czerwcowym numerze miesięcznika „Nafta-Gaz” (Nr 6/2016), wydawanego przez Wydawnictwo Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego.
Mimo rozbudowy interkonektorów gazowych na zachodniej i południowej granicy, Polska pozostaje nadal nadmiernie uzależniona od dostaw gazu ze wschodu i narażona na ryzyko zakłóceń tych dostaw wskutek sytuacji geopolitycznej. W tym kontekście terminal LNG w Świnoujściu ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski jako nowy punkt wejścia do krajowego systemu przesyłowego (KSP), zapewniający dostęp do światowego rynku LNG i możliwości dywersyfikacji źródeł dostaw gazu. Jednocześnie, pełne wykorzystanie potencjału terminalu jako instrumentu budowania bezpieczeństwa energetycznego Polski zależy m.in. od atrakcyjności cenowej dostaw realizowanych za pośrednictwem terminalu w porównaniu do dostaw realizowanych przez inne punkty wejścia do KSP, a co za tym idzie od popytu na usługi terminalu.
W artykule zostały przedstawione ramy prawne dla potencjalnego wdrożenia mechanizmów zwiększających konkurencyjność i dostępność terminalu LNG dla uczestników rynku. Obok regulacji prawnych, przybliżono również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej, wymagające uwzględnienia w przypadku ewentualnych planów wdrożenia w Polsce mechanizmów wspierających funkcjonowanie terminalu. W artykule przywołano także przykład udanego wdrożenia systemu wsparcia dla terminalu LNG w Kłajpedzie, notyfikowanego Komisji Europejskiej w 2013 r.

Rozporządzenie REMIT (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii), w celu poprawy przejrzystości hurtowych rynków energii i gazu, nakłada na swoich adresatów (uczestników rynku) liczne obowiązki. Część z nich wejdzie w życie już 7 października 2015 r. (kontrakty standardowe), a część dopiero 7 kwietnia 2016 r. (kontrakty niestandardowe, zawierane na tzw. OTC). Aktem szczegółowo regulującym procedurę raportowania jest Rozporządzenie Wykonawcze do REMIT, wydane pod koniec 2014 r.

W artykule skupiono się na praktycznych aspektach realizacji ww. obowiązków. Autorzy publikacji, która ukazała się w magazynie „Nowa energia”, analizują przede wszystkim na czym będzie polegało raportowanie kontraktów standardowych i danych podstawowych do ACER. Omówiono m.in. jakie usługi będzie świadczyła Towarowa Giełda Energii S.A., która uzyskała już status RRM (Registered Reporting Mechanism) oraz jak rozpocząć raportowanie transakcji właśnie przez tę platformę. W artykule przybliżono na czym polega backloading poszczególnych kontraktów, a także jaką rolę w procesie raportowania będzie odgrywał system ARIS.

Publikacja zawiera szereg praktycznych wskazówek, podkreślono m.in. że część podstawowych danych jest już zbierana przez wyspecjalizowane podmioty oraz instytucje o zasięgu europejskim i unijny ustawodawca pozwolił, aby to np. ENTSO energii elektrycznej, ENTSO gazu, operatorzy systemów LNG czy operatorzy systemów magazynowania, przekazywali niektóre podstawowe dane do ACER w imieniu uczestników rynków.

Artykuł autorstwa Tomasz Brzezińskiego i Anny Mathews z W&W pt.: „Kolejne etapy wdrożenia REMIT – raportowanie transakcji zawieranych na hurtowych rynkach energii oraz danych podstawowych” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Nowa energia” nr 4/2015.

Adam Wawrzynowicz i Katarzyna Dziąćko z W&W przedstawiają w swojej publikacji najważniejsze postanowienia nowej wersji projektu ustawy węglowodorowej. Celem proponowanej regulacji jest przede wszystkim ograniczenie barier administracyjno-prawnych w zakresie inwestycji w sektorze poszukiwania, rozpoznawania, wydobywania i transportowania węglowodorów. Autorzy wskazują również na podobieństwa między projektem ustawy węglowodorowej, a innymi specustawami istotnymi dla energetyki, jak np. ustawa dotycząca terminala LNG w Świnoujściu czy ustawa o inwestycjach jądrowych.

W artykule przybliżono przebieg prac legislacyjnych nad ustawą, omówiono etap uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych. W związku z wniesionymi przez przedstawicieli branży uwagami – ministerstwo Skarbu Państwa zdecydowało się uwzględnić zaprezentowane opinie i wydało nową wersję projektu ustawy (z dnia 22 kwietnia 2015 r.). W stosunku do poprzednich wersji projekt uwzględnia następujące istotne modyfikacje: doprecyzowanie definicji inwestycji związanych z wydobywanie oraz transportowanie węglowodorów w zakresie dotyczącym infrastruktury niezbędnej do ich obsługi oraz prawidłowego funkcjonowania, modyfikację uprawnień właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości sąsiadujących z nieruchomościami objętymi decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji (nieograniczone czasowo prawo do żądania odkupu takiej nieruchomości przez inwestora). Poza tym ustalono, że ustawa przestanie obowiązywać 1 czerwca 2030 r., z uwagi na potrzebę ograniczenia terminowego ingerencji w konstytucyjnie chronione prawa obywateli.

Artykuł autorstwa Katarzyny Dziąćko i Adama Wawrzynowicza z W&W pt.: „Ustawa węglowodorowa – aktualny status prac legislacyjnych” został opublikowany w najnowszym wydaniu magazynu Izby Gospodarczej Gazownictwa „Przegląd gazowniczy” nr 2/2015, s. 22 – 23.

Kamil Iwicki z W&W przedstawił w swoim artykule najważniejsze postanowienia aktualnego Rozporządzenia, którego przepisy są niedostosowane do obecnej sytuacji na rynku gazu ziemnego, a w szczególności do coraz większego stopnia konkurencyjności tego rynku. Omówił również jak dzisiaj wygląda możliwość dywersyfikacji dostaw i dlaczego obowiązki ustanowione w Rozporządzeniu są bardzo trudne do zrealizowania przez polskie przedsiębiorstwa energetyczne. W publikacji wskazano również jakie są inne przyczyny, dla których zdecydowano się przygotować nowe rozporządzenie.
Poza tym autor dokonał analizy zmian, jakie zakłada nowy projekt ww. rozporządzenia. Mec. Iwicki wskazał jakie były dotychczasowe problemy interpretacyjne i dotyczące zastosowania przepisów na gruncie Rozporządzenia z 2000 r. Najczęściej pojawiające się zarzuty w stosunku do Rozporządzenia dywersyfikacyjnego to trudności interpretacyjne dotyczące zwłaszcza pojęć fundamentalnych dla tego aktu, takich jak: „import” czy „kraj pochodzenia gazu” użytych, ale nie zdefiniowanych Rozporządzeniu, ani w ustawie Prawo energetyczne. Ogłoszony projekt Rozporządzenia rozwiewa te wątpliwości.
Artykuł autorstwa Kamila Iwickiego z W&W pt.: „Projekt nowego rozporządzenia dywersyfikacyjnego” został opublikowany w najnowszym wydaniu magazynu „Nowa Energia” nr 02-03/2015, s. 24 – 26.

Katarzyna Dziąćko, specjalistka ds. zamówień publicznych z WiW przedstawiła w swoim artykule kilka najważniejszych postulatów jakie zgłoszono zarówno przy konsultacjach Białej Księgi, jak i w związku z implementacją kluczowych dla tej dziedziny prawa, a ostatnio zmienionych – dyrektyw unijnych, czyli nowej dyrektywy klasycznej, nowej dyrektywy dotyczącej udzielania koncesji oraz nowej dyrektywy sektorowej.

W publikacji zwrócono uwagę m.in. na prawidłową implementację nowych dyrektyw, kwestię nadmiernego sformalizowania mało istotnych elementów procedury udzielenia zamówień publicznych, problem nadużyć dotyczących dysponowania potencjałem podmiotu trzeciego. Omówiono również na czym polega bardziej liberalne podejście do kwestii umów w nowej dyrektywie sektorowej oraz poruszono zagadnienie dotyczące kompetencji organów tworzących system zamówień publicznych.

Autorka wskazuje, że ww. postulaty mogą mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie branży energetycznej w zakresie objętym systemem zamówień sektorowych.
Artykuł pt.: „Biała Księga zamówień publicznych i nowe dyrektywy” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Energetyka Cieplna i Zawodowa” nr 3/2015, s. 114 – 117.
Z treścią artykułu można zapoznać się również na stronie Portalu Zamówienia.org.pl – http://zamowienia.org.pl/biala-ksiega-zamowien-publicznych-i-nowe-dyrektywy/

Autor artykułu opisuje skutki funkcjonowania obliga giełdowego dla konkurencji na rynku gazu. Wskazuje również jaka jest geneza wprowadzenia tego obowiązku, a także na jakich uregulowaniach prawnych obligo gazowe się opiera (obligo giełdowe funkcjonuje już od 2010 r. w odniesieniu do wytwórców energii elektrycznej).

W publikacji autor w wyczerpujący sposób opisuje zakres podmiotowy i przedmiotowy obliga, a także jakie zwolnienia z zakresu obliga zostały przewidziane przez ustawodawcę (np. zapasy obowiązkowe). Obszerny podrozdział w artykule poświęcono również na omówienie kwestii zwolnień z obowiązków taryfikacyjnych, będących następstwem wprowadzanych zmian.

Artykuł Wojciecha Bigaja z W&W, dotyczący obliga gazowego, ukazał się w monografii „Prawne uwarunkowania konkurencji na rynku gazu” (ISBN 978-83-255-6723-1) pod redakcją prof. B. Popowskiej, prof. E. Kosińskiego, dr P. Lissonia (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), wydanej nakładek wydawnictwa C.H. Beck 2015
Monografia jest podsumowaniem dyskusji prowadzonych w trakcie Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Konkurencja na rynku gazu. Uwarunkowania prawne.”, która odbyła się w dniach 6-7.03.2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym Ministra Gospodarki, Ministra Skarbu Państwa, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa URE, Prezesa UOKiK i innych. Prelegentem w trakcie Konferencji był Wojciech Bigaj, prezentując referat pt. „Mały Trójpak Energetyczny jako instrument liberalizacji rynku gazu.”

Najważniejsze obowiązki wprowadzone przez REMIT to m.in. obowiązek publikowania informacji wewnętrznych, zakaz wykorzystywania informacji wewnętrznych, zakaz manipulacji na hurtowych rynkach energii. Z kolei w Rozporządzeniu Wykonawczym (akcie wykonawczym do REMIT) określono obowiązek raportowania transakcji do ACER, obowiązek przekazywania danych podstawowych dotyczących zdolności i wykorzystania instalacji, oraz obowiązek rejestracji uczestników rynku w rejestrze prowadzonym przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W artykule scharakteryzowano każdy z powyższych obowiązków, podając również jakie sankcje grożą za ich niewypełnienie lub złamanie zakazów. Propozycje sankcji karnych i administracyjnych zostały zawarte w projekcie nowelizacji ustawy Prawo energetycznego w celu implementacji REMIT.

Autorzy publikacji wskazali także jak w związku z REMIT kształtuje się zakres obowiązków organów odpowiedzialnych za monitorowane hurtowych rynków energii – czyli Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) oraz krajowe organy regulacyjne (w Polsce będzie to Prezes URE).

Artykuł Tomasza Brzezińskiego i Anny Mathews z W&W, dotyczący obowiązków wprowadzonych przez Rozporządzenie REMIT dla przedsiębiorstw energetycznych, ukazał się w pracy zbiorowej „Zarządzanie energią i teleinformatyka ZET 2015” pod redakcją prof. dr hab. inż. Henryka Kapronia (Politechnika Warszawska).
Całość artykułu dostępna do pobrania w PDF poniżej.

Nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne częściowo weszła w życie w lipcu 2014 r. a w części zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2015 r.
Autorka artykułu porównuje wprowadzone zmiany, uwzględniając dotychczasowy stan prawny: „Przed datą wejścia w życie nowelizacji dane geodezyjne nabywane były na podstawie umów cywilnoprawnych, nowelizacja wprowadziła natomiast rodzaj szczególnej licencji na korzystanie z danych przez nabywców, którzy po nowelizacji stali się licencjobiorcami. Formę umowy cywilnoprawnej zmieniono na formę administracyjną.”
Przepisami regulującymi kwestie opłat przed nowelizacją były przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego. Nowelizacja z 2014 r. zlikwidowała podział na opłaty podstawowe i eksploatacyjne. Zmieniły się również zasady naliczania opłat.
Największą wadą tej nowelizacji, na którą wskazuje autorka, jest brak przepisów przejściowych – nie uregulowano zatem jak traktować nowe przepisy w stosunku do umów cywilnoprawnych zawartych na gruncie poprzedniej regulacji oraz nie wskazano co z opłatami uiszczonymi przed nowelizacją, których sposób obliczania znacznie się zmienił. Niektórzy dysponenci danych – starostowie powiatów działający w imieniu Skarbu Państwa – uznają umowy cywilnoprawne za nieważne z dniem wejścia w życie nowelizacji, choć ta nie daje do tego żadnych podstaw. Nowelizacja nie przewiduje również aktualizowania danych – a zatem nabywcy danych nie mogą uzyskać ich aktualizacji która została im zagwarantowana w umowie. Jak wskazuje autorka – „W chwili obecnej organy samorządowe – starostwa powiatowe – odmawiają dokonania aktualizacji danych na podstawie umów o udostępnienie danych i wszczynają postępowanie administracyjne.”
W publikacji autorka prezentuje swoje stanowisko w sprawie luki prawnej jaka powstała w związku z brakiem przepisów przejściowych w nowelizacji, uwzględniając w swojej opinii m.in. stanowisko Głównego Geodety Kraju.
Artykuł autorstwa Agaty Domańskiej pt. „Geodezja po poprawkach – Wątpliwości i problemy związane ze zmianą ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Energetyka cieplna i zawodowa” (nr 1/2015). Zachęcamy do zapoznania się z treścią publikacji dostępnej na naszej stronie internetowej – artykuł w formacie PDF do pobrania poniżej.

W artykule najwięcej uwagi poświęcono przede wszystkim obowiązkowi waloryzowania wynagrodzenia należnego wykonawcy w umowach zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy, określonemu w dodanym nowelizacją art. 142 ust. 5 PZP. Jak argumentuje autorka publikacji zmiana związana z waloryzacją umów długoterminowych „może wywołać największe skutki ekonomiczne na rynku wykonawców”.

Dotychczas istniały oczywiście możliwości „wyrównania” wynagrodzenia, w postaci automatycznej waloryzacji lub jako możliwość zmiany umowy, które wprowadzano do umowy m.in. na podstawie art. 358 (1) par. 2 KC. Jednak stosowanie zapisów dotyczących zwiększania wynagrodzenia wykonawcy było dotychczas mało popularne, ze względu na powstałe wówczas utrudnienia w precyzyjnym planowaniu wydatków.

Warto również zwrócić szczególną uwagę na przepisy przejściowe dotyczące umów długoterminowych zawartych jeszcze przed wejściem w życie znowelizowanych przepisów, zgodnie z którymi strony takiej umowy będą mogły renegocjować wysokość wynagrodzenia.

Zdaniem autorki wprowadzone nowelizacją zmiany w znaczący sposób przyczynią się do prawidłowego kształtowania rynku wykonawców w branży energetycznej.

Artykuł pt. „Poprawić rynek wykonawców” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Energetyka cieplna i zawodowa” (nr 8/2014). Zachęcamy do przeczytania publikacji w magazynie lub do pobrania artykułu autorstwa Katarzyny Dziąćko z naszej strony internetowej (PDF poniżej)

Wydobycie węglowodorów w Polsce jest regulowane ustawą Prawo geologiczne i górnicze, która została w ostatnim czasie znowelizowana. Nowe przepisy znacznie ułatwiają inwestorom podjęcie działań w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wybywania m.in. gazu łupkowego. W artykule współautorstwa Wojciech Bigaja i Anny Mathews z Kancelarii W&W szczegółowo przedstawiono kolejne etapy procedury ubiegania się o zintegrowaną koncesję oraz scharakteryzowano jak przebiegają poszczególne fazy przetargu z urzędu. Autorzy opisali również jak wygląda postępowanie kwalifikacyjne i jakie są powody, dla których zdecydowano się na wdrożyć takie rozwiązania.
Polski ustawodawca stara się zachęcić inwestorów do wykonywania kolejnych odwiertów, jednocześnie wprowadzając regulacje dotyczące podziału zysku z wydobycia kopalin między Skarb Państwa a podmioty z sektora upstream. W tym samym czasie władze Republiki Czeskiej opowiadają się za poprawą ochrony środowiska i podejmują działania w zakresie moratorium zakazującego szczelinowania hydraulicznego. Również Unia Europejska wdrażając zalecenia i rekomendacje dotyczące zasad wydobywania węglowodorów skupia się na kwestiach ochrony środowiska.
Artykuł pt. „Ramy prawne regulujące wydobywanie węglowodorów w Polsce, Czechach i Unii Europejskiej. Analiza i porównanie wybranych regulacji .” ukazał się w raporcie Instytutu Kościuszki pt. „Rozwój sektora gazu łupkowego w Polsce i jego perspektywy w Czechach – analiza i rekomendacje” (red. I. Albrycht, nr ISBN: 978-83-63712-18-1), który został opracowany w ramach projektu „O gazie łupkowym po Czesku. Czyli polsko-czeska kampania informacyjna na temat břidlicového plynu” współfinansowanego przez Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Forum Polsko-Czeskie: wspieranie rozwoju stosunków polsko-czeskich 2014.”
Raport można pobrać w formacie PDF poniżej lub ze strony Instytutu Kościuszki: http://ik.org.pl/pl/publikacja/nr/9351/rozwoj-sektora-gazu-lupkowego-w-polsce-i-jego-perspektyw/