Artykuły prasowe i raporty branżowe

Katarzyna Dziąćko, specjalistka ds. zamówień publicznych z WiW przedstawiła w swoim artykule kilka najważniejszych postulatów jakie zgłoszono zarówno przy konsultacjach Białej Księgi, jak i w związku z implementacją kluczowych dla tej dziedziny prawa, a ostatnio zmienionych – dyrektyw unijnych, czyli nowej dyrektywy klasycznej, nowej dyrektywy dotyczącej udzielania koncesji oraz nowej dyrektywy sektorowej.

W publikacji zwrócono uwagę m.in. na prawidłową implementację nowych dyrektyw, kwestię nadmiernego sformalizowania mało istotnych elementów procedury udzielenia zamówień publicznych, problem nadużyć dotyczących dysponowania potencjałem podmiotu trzeciego. Omówiono również na czym polega bardziej liberalne podejście do kwestii umów w nowej dyrektywie sektorowej oraz poruszono zagadnienie dotyczące kompetencji organów tworzących system zamówień publicznych.

Autorka wskazuje, że ww. postulaty mogą mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie branży energetycznej w zakresie objętym systemem zamówień sektorowych.
Artykuł pt.: „Biała Księga zamówień publicznych i nowe dyrektywy” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Energetyka Cieplna i Zawodowa” nr 3/2015, s. 114 – 117.
Z treścią artykułu można zapoznać się również na stronie Portalu Zamówienia.org.pl – http://zamowienia.org.pl/biala-ksiega-zamowien-publicznych-i-nowe-dyrektywy/

Autor artykułu opisuje skutki funkcjonowania obliga giełdowego dla konkurencji na rynku gazu. Wskazuje również jaka jest geneza wprowadzenia tego obowiązku, a także na jakich uregulowaniach prawnych obligo gazowe się opiera (obligo giełdowe funkcjonuje już od 2010 r. w odniesieniu do wytwórców energii elektrycznej).

W publikacji autor w wyczerpujący sposób opisuje zakres podmiotowy i przedmiotowy obliga, a także jakie zwolnienia z zakresu obliga zostały przewidziane przez ustawodawcę (np. zapasy obowiązkowe). Obszerny podrozdział w artykule poświęcono również na omówienie kwestii zwolnień z obowiązków taryfikacyjnych, będących następstwem wprowadzanych zmian.

Artykuł Wojciecha Bigaja z W&W, dotyczący obliga gazowego, ukazał się w monografii „Prawne uwarunkowania konkurencji na rynku gazu” (ISBN 978-83-255-6723-1) pod redakcją prof. B. Popowskiej, prof. E. Kosińskiego, dr P. Lissonia (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), wydanej nakładek wydawnictwa C.H. Beck 2015
Monografia jest podsumowaniem dyskusji prowadzonych w trakcie Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Konkurencja na rynku gazu. Uwarunkowania prawne.”, która odbyła się w dniach 6-7.03.2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym Ministra Gospodarki, Ministra Skarbu Państwa, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa URE, Prezesa UOKiK i innych. Prelegentem w trakcie Konferencji był Wojciech Bigaj, prezentując referat pt. „Mały Trójpak Energetyczny jako instrument liberalizacji rynku gazu.”

Najważniejsze obowiązki wprowadzone przez REMIT to m.in. obowiązek publikowania informacji wewnętrznych, zakaz wykorzystywania informacji wewnętrznych, zakaz manipulacji na hurtowych rynkach energii. Z kolei w Rozporządzeniu Wykonawczym (akcie wykonawczym do REMIT) określono obowiązek raportowania transakcji do ACER, obowiązek przekazywania danych podstawowych dotyczących zdolności i wykorzystania instalacji, oraz obowiązek rejestracji uczestników rynku w rejestrze prowadzonym przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

W artykule scharakteryzowano każdy z powyższych obowiązków, podając również jakie sankcje grożą za ich niewypełnienie lub złamanie zakazów. Propozycje sankcji karnych i administracyjnych zostały zawarte w projekcie nowelizacji ustawy Prawo energetycznego w celu implementacji REMIT.

Autorzy publikacji wskazali także jak w związku z REMIT kształtuje się zakres obowiązków organów odpowiedzialnych za monitorowane hurtowych rynków energii – czyli Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) oraz krajowe organy regulacyjne (w Polsce będzie to Prezes URE).

Artykuł Tomasza Brzezińskiego i Anny Mathews z W&W, dotyczący obowiązków wprowadzonych przez Rozporządzenie REMIT dla przedsiębiorstw energetycznych, ukazał się w pracy zbiorowej „Zarządzanie energią i teleinformatyka ZET 2015” pod redakcją prof. dr hab. inż. Henryka Kapronia (Politechnika Warszawska).
Całość artykułu dostępna do pobrania w PDF poniżej.

Nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne częściowo weszła w życie w lipcu 2014 r. a w części zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2015 r.
Autorka artykułu porównuje wprowadzone zmiany, uwzględniając dotychczasowy stan prawny: „Przed datą wejścia w życie nowelizacji dane geodezyjne nabywane były na podstawie umów cywilnoprawnych, nowelizacja wprowadziła natomiast rodzaj szczególnej licencji na korzystanie z danych przez nabywców, którzy po nowelizacji stali się licencjobiorcami. Formę umowy cywilnoprawnej zmieniono na formę administracyjną.”
Przepisami regulującymi kwestie opłat przed nowelizacją były przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji, a także za wykonanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego. Nowelizacja z 2014 r. zlikwidowała podział na opłaty podstawowe i eksploatacyjne. Zmieniły się również zasady naliczania opłat.
Największą wadą tej nowelizacji, na którą wskazuje autorka, jest brak przepisów przejściowych – nie uregulowano zatem jak traktować nowe przepisy w stosunku do umów cywilnoprawnych zawartych na gruncie poprzedniej regulacji oraz nie wskazano co z opłatami uiszczonymi przed nowelizacją, których sposób obliczania znacznie się zmienił. Niektórzy dysponenci danych – starostowie powiatów działający w imieniu Skarbu Państwa – uznają umowy cywilnoprawne za nieważne z dniem wejścia w życie nowelizacji, choć ta nie daje do tego żadnych podstaw. Nowelizacja nie przewiduje również aktualizowania danych – a zatem nabywcy danych nie mogą uzyskać ich aktualizacji która została im zagwarantowana w umowie. Jak wskazuje autorka – „W chwili obecnej organy samorządowe – starostwa powiatowe – odmawiają dokonania aktualizacji danych na podstawie umów o udostępnienie danych i wszczynają postępowanie administracyjne.”
W publikacji autorka prezentuje swoje stanowisko w sprawie luki prawnej jaka powstała w związku z brakiem przepisów przejściowych w nowelizacji, uwzględniając w swojej opinii m.in. stanowisko Głównego Geodety Kraju.
Artykuł autorstwa Agaty Domańskiej pt. „Geodezja po poprawkach – Wątpliwości i problemy związane ze zmianą ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Energetyka cieplna i zawodowa” (nr 1/2015). Zachęcamy do zapoznania się z treścią publikacji dostępnej na naszej stronie internetowej – artykuł w formacie PDF do pobrania poniżej.

W artykule najwięcej uwagi poświęcono przede wszystkim obowiązkowi waloryzowania wynagrodzenia należnego wykonawcy w umowach zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy, określonemu w dodanym nowelizacją art. 142 ust. 5 PZP. Jak argumentuje autorka publikacji zmiana związana z waloryzacją umów długoterminowych „może wywołać największe skutki ekonomiczne na rynku wykonawców”.

Dotychczas istniały oczywiście możliwości „wyrównania” wynagrodzenia, w postaci automatycznej waloryzacji lub jako możliwość zmiany umowy, które wprowadzano do umowy m.in. na podstawie art. 358 (1) par. 2 KC. Jednak stosowanie zapisów dotyczących zwiększania wynagrodzenia wykonawcy było dotychczas mało popularne, ze względu na powstałe wówczas utrudnienia w precyzyjnym planowaniu wydatków.

Warto również zwrócić szczególną uwagę na przepisy przejściowe dotyczące umów długoterminowych zawartych jeszcze przed wejściem w życie znowelizowanych przepisów, zgodnie z którymi strony takiej umowy będą mogły renegocjować wysokość wynagrodzenia.

Zdaniem autorki wprowadzone nowelizacją zmiany w znaczący sposób przyczynią się do prawidłowego kształtowania rynku wykonawców w branży energetycznej.

Artykuł pt. „Poprawić rynek wykonawców” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Energetyka cieplna i zawodowa” (nr 8/2014). Zachęcamy do przeczytania publikacji w magazynie lub do pobrania artykułu autorstwa Katarzyny Dziąćko z naszej strony internetowej (PDF poniżej)

Wydobycie węglowodorów w Polsce jest regulowane ustawą Prawo geologiczne i górnicze, która została w ostatnim czasie znowelizowana. Nowe przepisy znacznie ułatwiają inwestorom podjęcie działań w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wybywania m.in. gazu łupkowego. W artykule współautorstwa Wojciech Bigaja i Anny Mathews z Kancelarii W&W szczegółowo przedstawiono kolejne etapy procedury ubiegania się o zintegrowaną koncesję oraz scharakteryzowano jak przebiegają poszczególne fazy przetargu z urzędu. Autorzy opisali również jak wygląda postępowanie kwalifikacyjne i jakie są powody, dla których zdecydowano się na wdrożyć takie rozwiązania.
Polski ustawodawca stara się zachęcić inwestorów do wykonywania kolejnych odwiertów, jednocześnie wprowadzając regulacje dotyczące podziału zysku z wydobycia kopalin między Skarb Państwa a podmioty z sektora upstream. W tym samym czasie władze Republiki Czeskiej opowiadają się za poprawą ochrony środowiska i podejmują działania w zakresie moratorium zakazującego szczelinowania hydraulicznego. Również Unia Europejska wdrażając zalecenia i rekomendacje dotyczące zasad wydobywania węglowodorów skupia się na kwestiach ochrony środowiska.
Artykuł pt. „Ramy prawne regulujące wydobywanie węglowodorów w Polsce, Czechach i Unii Europejskiej. Analiza i porównanie wybranych regulacji .” ukazał się w raporcie Instytutu Kościuszki pt. „Rozwój sektora gazu łupkowego w Polsce i jego perspektywy w Czechach – analiza i rekomendacje” (red. I. Albrycht, nr ISBN: 978-83-63712-18-1), który został opracowany w ramach projektu „O gazie łupkowym po Czesku. Czyli polsko-czeska kampania informacyjna na temat břidlicového plynu” współfinansowanego przez Departament Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu „Forum Polsko-Czeskie: wspieranie rozwoju stosunków polsko-czeskich 2014.”
Raport można pobrać w formacie PDF poniżej lub ze strony Instytutu Kościuszki: http://ik.org.pl/pl/publikacja/nr/9351/rozwoj-sektora-gazu-lupkowego-w-polsce-i-jego-perspektyw/

Artykuł współautorstwa mec. Kamila Iwickiego przedstawia w syntetyczny sposób jak wykorzystywany jest gaz ziemny w sektorze wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Autorzy publikacji za punkt wyjścia dla swoich rozważań przyjmują analizę bezpieczeństwa energetycznego Polski na tle UE, ze szczególnym uwzględnieniem struktury dostaw gazu ziemnego do Polski w ostatnich latach. Porównano również strukturę zużycia gazu ziemnego w Polsce z kierunkami wykorzystania tego paliwa w poszczególnych krajach UE. Zdaniem autorów plany inwestycyjne przedsiębiorstw energetycznych wskazują na wzrost zainteresowania rozwojem energetyki gazowej, a barierą dla jej rozwoju są wysokie ceny gazu ziemnego. W artykule podjęto próbę oceny jak rozwój wykorzystania gazu ziemnego w krajowym sektorze wytwarzania energii elektrycznej wpłynie na poziom bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Artykuł pt.: „Rozwój energetyki gazowej w Polsce a bezpieczeństwo energetyczne” został opublikowany w najnowszym wydaniu dwumiesięcznika „Rynek Energii” nr 6 (115) – 2014, (str. 33-38).
Całość artykułu dostępna do pobrania w PDF poniżej.

Rozdzielność księgowa wprowadzona na gruncie regulacji wspólnotowych, a następnie na gruncie regulacji krajowych, jest jednym z elementów liberalizacji rynku gazu i energii wśród państw członkowskich UE. Znowelizowany przepis art. 44 Prawa energetycznego nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej dla poszczególnych rodzajów działalności gospodarczej oraz sporządzania i przechowywania odrębnych sprawozdań finansowych dla tych działalności, zawierający bilans oraz rachunek zysków i strat za wskazane okresy sprawozdawcze. Zmiany w art. 44 Prawa energetycznego, spowodowane koniecznością implementacji dyrektyw III Pakietu energetycznego UE w zakresie rozdziału rachunkowości przedsiębiorstw energetycznych (accounting unbundling), budzą wiele wątpliwości. Problemy interpretacyjne dotyczą m.in. zakresu podmiotowego opisywanego przepisu, jak w jego kontekście rozumieć użyte w nim pojęcia takie jak chociażby „energia” czy „sprawozdanie finansowe” – biorąc pod uwagę, że w tym wypadku nie można się ograniczać tylko do literalnego brzmienia przepisu, ale również uwzględniać wykładnię pro-unijną oraz cele implementowanych dyrektyw.

Jednym z instrumentów polityki energetycznej, służącym umacnianiu bezpieczeństwa energetycznego w Polsce jest segment magazynowania paliw gazowych.  W związku z budową konkurencyjnego rynku gazu dokonano na przestrzeni kilku ostatnich lat wielu zmian również w segmencie magazynowania, m.in. wprowadzono tzw. zasadę TPA – równego dostępu stron trzecich do instalacji magazynowych. Ważnym elementem było także wyodrębnienie operatora systemu magazynowania pod względem funkcjonalnym, organizacyjnym oraz prawnym. Dzięki rozbudowie podziemnych magazynów gazu (PMG), a także realizacji nowych inwestycji udostępniono na rynku nowe zdolności magazynowe.
W konsekwencji oprócz utrzymywania rezerw obowiązkowych gazu ziemnego na znaczeniu może zyskać także handlowa funkcja PMG. Utrzymywanie zapasów na cele handlowe pozwoli sprzedawcom na szybkie reagowanie w przypadkach wahań cen gazu czy zwiększonego zapotrzebowania na gaz w okresie zimowym. Zmiany w segmencie magazynowania objęły także sposób rozliczeń – od 1 sierpnia 2014 r. rozliczenia dokonywane są w jednostkach energii.Publikacja w formacie PDF dostępna do pobrania poniżej.

Przede wszystkim warto pamiętać, że zmiany sprzedawcy energii elektrycznej można dokonać bezpłatnie. Aby zmienić dostawcę prądu konieczne jest rozwiązanie starej umowy z dotychczasowym sprzedawcą i podpisanie umowy z nowym sprzedawcą. Co niezwykle istotne, odbiorca posiadający do tej pory umowę kompleksową, który z nowym sprzedawcą zawarł umowę sprzedaży, musi również zawrzeć umowę o świadczenie usług dystrybucji z OSD.

Zmiana dostawcy jest procesem kilkuetapowym, tak więc w celu jego przyspieszenia, odbiorca może udzielić nowemu sprzedawcy stosownego pełnomocnictwa. Nowy sprzedawca zrealizuje wówczas za odbiorcę wiele formalności, takich jak wypowiedzenie dotychczasowej umowy, czy zgłoszenie zawarcia nowej umowy operatorowi systemu dystrybucyjnego.

Bardzo ważne jest, aby zwrócić uwagę na terminy wejścia w życie nowej umowy i wygaśnięcia dotychczasowej – tak, aby zachowana została ciągłość dostaw. Nowa umowa powinna zacząć obowiązywać w dniu w którym wygasa stara umowa. Poza tym warto aby odbiorcy pamiętali, że dotychczasowy sprzedawca, w okresie do 42 dni od dnia zmiany sprzedawcy ma obowiązek  dokonać rozliczeń z odbiorcą, który zdecydował się na rozwiązanie umowy.

Przed podpisaniem nowej umowy wskazana jest analiza poszczególnych jej postanowień, w szczególności oferowanych cen i warunków ich stosowania oraz formy płatności. Należy również dokładnie sprawdzić czy okres wypowiedzenia nowej umowy nie jest niepokojąco długi. Możliwe jest również porównanie cen oferowanych przez poszczególnych dostawców energii, np. za pomocą kalkulatora dostępnego na stronie Urzędu Regulacji Energetyki.