Artykuły prasowe i raporty branżowe
Reglamentacja usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu – czynnik spowalniający tempo inwestycji w energetyce
Autorzy zwracają uwagę na nieskuteczność nowelizacji ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne z 2005 r., której celem była m.in. likwidacja Zespołów Uzgodnienia Dokumentacji Projektowej(ZUD) i krytykowanej procedury uzgadniania usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu z ZUD.
Autorzy artykułu podnoszą, że do dziś nie zostały wydane akty wykonawcze do znowelizowanej ustawy, co w opinii organów administracji uzasadnia utrzymanie obowiązkowej procedury uzgodnień z ZUD w oparciu o dotychczasowe przepisy wykonawcze i przepisy przejściowe ww. nowelizacji.
W artykule poddano ocenie zasadność powyższego stanowiska.
Artykuł pt. „Reglamentacja administracyjno-prawna usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu jako jeden z czynników spowalniających tempo inwestycji w energetyce” został opublikowany w dwumiesięczniku „Nowa energia” (1(37)/2014).
Zachęcamy do zapoznania się z artykułem (ponierz PDF – poniżej). Więcej informacji o publikacji dostępne również tutaj:
https://www.facebook.com/wawrzynowicziwspolnicy
Wojciech Bigaj z kancelarii W&W autorem artykułu pt.: „Czy obligo giełdowe zmieni oblicze rynku gazu w Polsce?”
Polecamy lekturę najnowszego wydania dwumiesięcznika „Energetyka cieplna i zawodowa”. W dziale poświęconym rynkowi gazu, został opublikowany artykuł pt.: „Czy obligo giełdowe zmieni oblicze rynku gazu w Polsce?”, którego autorem jest mec. Wojciech Bigaj, wspólnik z Kancelarii Wawrzynowicz i Wspólnicy.
Autor skupił się w szczególności na jednym z instrumentów liberalizacji na rynku gazu – obligu giełdowym. Podstawowy zakres obowiązków związanych z realizacją obliga na rynku gazu wynika z art. 49b ust. 1 pr. en. Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się obrotem paliwami gazowymi jest obowiązane sprzedawać nie mniej niż 55% gazu ziemnego wysokometanowego wprowadzonego w danym roku do sieci przesyłowej.
Artykuł jest głosem w dyskusji na temat zasadności oraz niezbędności wprowadzenia obliga giełdowego, które budzi istotne zastrzeżenia, chociażby z uwagi na to, że realizacja obliga będzie w praktyce bardzo trudna do przeprowadzenia.
Artykuł został opublikowany w dwumiesięczniku „Energetyka cieplna i zawodowa” (3/2014). Można go również przeczytać tutaj:
https://www.facebook.com/wawrzynowicziwspolnicy
Zmiany w zasadach świadczenia usług dystrybucji w świetle nowej IRIESD
W Przeglądzie Gazowniczym nr 1 (41) z marca 2014 został opublikowany artykuł pt.: „ Zmiany w zasadach świadczenia usług dystrybucji w świetle nowej IRiESD”, którego autorami są mec. Kamil Iwicki i mec. Adam Wawrzynowicz z Kancelarii Wawrzynowicz i Wspólnicy.
Mec. Kamil Iwicki oraz mec. Adam Wawrzynowicz autorami artykułu pt.: „Zmiany w zasadach świadczenia usług dystrybucji w świetle nowej IRiESD”
W Przeglądzie Gazowniczym nr 1 (41) z marca 2014 został opublikowany artykuł pt.: „ Zmiany w zasadach świadczenia usług dystrybucji w świetle nowej IRiESD”, którego autorami są mec. Kamil Iwicki i mec. Adam Wawrzynowicz z Kancelarii Wawrzynowicz i Wspólnicy.
Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej odgrywa szczególnie istotną rolę na polskim rynku gazu. W artykule zostały omówione zmiany jakie wprowadzono w nowej IRiESD, do najistotniejszych należą: ustalenie jednego obszaru dystrybucyjnego, wdrożenie nowych zasad bilansowania zleceniodawców usług dystrybucji, wprowadzenie możliwości świadczenia usługi dystrybucji zwrotnej na zasadach ciągłych, ujednolicenie dla wszystkich zleceniodawców usług dystrybucji zasad ustanawiania zabezpieczeń poprzez wprowadzenie instytucji regulaminu ustanawiania zabezpieczeń, a także wprowadzenie postanowień umożliwiających przygotowanie i wdrożenie nowego, jednolitego dla całego obszaru funkcjonowania spółki, wzorca umowy o świadczenie usług dystrybucji.
Wszelkie szczegółowe informacje dotyczące wprowadzonych zmian zostały przedstawione w artykule.
Czy Unia wstrzyma rewolucję łupkową?
Dywersyfikacja źródeł i kierunków dostaw gazu jest niezbędna dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski. Duże nadzieje wiąże się z rozwojem działalności w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania gazu z formacji łupkowych. Niezbędne w tym zakresie jest stworzenie odpowiednich ram regulacyjnych i w związku z tym rząd przyjął projekt nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego. Jednak istotną barierą mogą się okazać kwestie środowiskowe związane z technologią szczelinowania hydraulicznego, które są obecnie podnoszone na poziomie instytucji Unii Europejskiej.
W dniu 22 stycznia 2014 r. Komisja Europejska opublikowała następujące dokumenty mające na celu zapewnienie właściwej ochrony środowiska i klimatu w przypadku intensywnego szczelinowania hydraulicznego:
Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie rozpoznawania i wydobywania węglowodorów (takich jak gaz łupkowy) w UE z zastosowaniem intensywnego szczelinowania hydraulicznego COM(2014) 23 final („Komunikat”);
Zalecenie Komisji Europejskiej z dnia 22 stycznia 2014 r. w sprawie podstawowych zasad rozpoznawania i wydobywania węglowodorów (takich jak gaz łupkowy) z zastosowaniem intensywnego szczelinowania hydraulicznego (2014/70/UE) („Zalecenie”).
W treści Komunikatu Komisja zauważa duży potencjał wydobycia gazu łupkowego na terenie Unii Europejskiej. Wprawdzie gaz z formacji łupkowych zdaniem Komisji nie jest w stanie zapewnić Unii samowystarczalności w zakresie dostaw gazu, ale z pewnością może, przynajmniej częściowo ograniczyć zależność Unii od jego importu. Potencjalnie wydobycie gazu łupkowego może też doprowadzić do umiarkowanego spadku lub chociaż uniknięcia wzrostu cen gazu, jak również umocnienia pozycji negocjacyjnej wobec dostawców gazu spoza UE. W Komunikacie zwraca się także uwagę na korzyści gospodarcze dla społeczności lokalnych a nawet na korzyści środowiskowe związane niższą emisyjnością energii wytworzonej z gazu w porównaniu do energii wytworzonej np. z węgla (pod warunkiem zapewnienia właściwej kontroli emisji).
Przede wszystkim jednak Komisja koncentruje się w Komunikacie na kwestiach zagrożeń dla środowiska związanych z rozpoznawaniem i wydobywaniem gazu z formacji łupkowych, w szczególności związanych z zanieczyszczeniem wód gruntowych i powierzchniowych substancjami chemicznymi zawartymi w płynie szczelinującym lub wypłukiwanymi z ziemi w procesie szczelinowania. W związku z tym Komisja podkreśliła w Komunikacie konieczność uwzględnienia zagrożeń i obaw społecznych związanych z bezpieczeństwem wydobycia gazu łupkowego, oraz przyjęła Zalecenie określające zasady, których stosowanie ma się przyczynić do umożliwienia wydobywania gazu z formacji łupkowych przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony klimatu i środowiska.
Zalecenie zachęca państwa członkowskie, aby podczas stosowania lub dostosowywania przepisów w zakresie węglowodorów uwzględniających intensywne szczelinowanie hydrauliczne zapewniły:
przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przed udzieleniem koncesji na rozpoznawanie lub wydobycie gazu z łupków;
przeprowadzenie charakterystyki zagrożeń i oceny właściwych dla danego terenu, co pozwoli stwierdzić, czy obszar jest odpowiedni do bezpiecznego rozpoznawania lub wydobycia węglowodorów z zastosowaniem intensywnego szczelinowania oraz zidentyfikować ryzyka;
konieczność dokonywania sprawozdawczości dot. poziomu bazowego (czystości powietrza, wody, aktywności sejsmicznej), aby stworzyć punkt odniesienia dla monitorowania lub w razie awarii;
informowanie opinii publicznej o składzie płynów szczelinujących, składzie ścieków, oraz wynikach monitorowania środowiska aby zagwarantować, że organy i społeczeństwo posiadają udokumentowane informacje o potencjalnych zagrożeniach i ich źródłach;
minimalną izolację odwiertu od otaczających formacji geologicznych, w szczególności w celu uniknięcia skażenia wód gruntowych;
stosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT) przy działalności poszukiwawczo-wydobywczej, w celu zapobieżenia występowaniu jakichkolwiek zagrożeń.
Zgodnie z pkt 16.1. Zalecenia, państwa członkowskie, które podjęły decyzje o rozpoznawaniu i wydobywaniu węglowodorów z zastosowaniem intensywnego szczelinowania hydraulicznego są proszone o wprowadzenie w życie zasad określonych w Zaleceniu do dnia 28 lipca 2014 r. oraz o coroczne informowanie Komisji o środkach wprowadzanych w związku z Zaleceniem.
Komisja będzie monitorować realizację Zalecenia w celu zwiększenia przejrzystości i porównania wdrożenia postanowień Zalecenia w poszczególnych państwach członkowskich oraz przeprowadzi przegląd skuteczności Zalecenia 18 miesięcy po jego publikowaniu. Komisja złoży wówczas sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie i zadecyduje czy konieczne będzie przedłożenie wniosków legislacyjnych. W tym kontekście Komunikat i Zalecenie potencjalnie mogą stanowić wstęp do przyszłych inicjatyw legislacyjnych podejmowanych na poziomie Unii Europejskiej, które skomplikują podejmowanie działalności w zakresie rozpoznawania i wydobywania węglowodorów z formacji łupkowych a tym samym spowolnią tempo „polskiej rewolucji łupkowej”.
Kropla w morzu potrzeb. Sektor gazowy w świetle nowych przepisów cz.2
Do kompleksowej regulacji sektora energetyki i paliw jeszcze daleka droga. Normy unijne obligują nasz kraj do konkretnego działania, skutkiem czego do tej pory udało się wprowadzić kilka istotnych nowelizacji prawa energetycznego. Nowe przepisy przyjęte w ramach tzw. Małego trójpaku energetycznego m.in. wzmacniają unbundling, co oznacza większą niezależność operatorów systemów od segmentów zajmujących się produkcją i obrotem. Zmiany dotyczą również wzmocnienia pozycji konsumentów poprzez szczegółowe określenie elementów umowy sprzedaży i umowy kompleksowej. To wszystko jednak wciąż stanowczo za mało, aby cele stawiane przed sektorem gazowym mogły zostać zrealizowane.
Przepisy małego trójpaku energetycznego skutkują też dalszym wzmocnieniem niezależności i rozdziału (ubundlingu) działalności operatów systemów gazowych (przesyłowego – OSP, dystrybucyjnego – OSD, magazynowania – OSM) od innych rodzajów działalności (w szczególności od działalności obrotowej).
Daleko od stabilizacji. Sektor gazowy w świetle nowych przepisów
Sektor paliw gazowych znajduje się w obliczu przemian legislacyjnych. Przepisy unijne i presja Komisji Europejskiej stwarzają konieczność szybkiego uchwalenia nowych regulacji. W związku z tym w minionym roku Sejm przeprowadził nowelizację ustawy Prawo energetyczne. Przyjęte rozwiązanie jest jednak fragmentaryczne i doraźne, zastosowane głównie w celu uniknięcia kar finansowych. Wciąż brakuje skutecznego środka liberalizacji sektora gazowego, w szczególności w zakresie obliga giełdowego, które obiektywnie nie może być jeszcze realizowane.
Najważniejszym dla branży gazowej wydarzeniem legislacyjnym ubiegłego roku było niewątpliwie uchwalenie przez Sejm nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, zwanej potocznie małym trójpakiem energetycznym, która weszła w życie w dniu 11 września 2013r. Niestety zarówno okoliczności uchwalenia jak również pierwsze miesiące obowiązywania nowelizacji wskazują, że zamiast przemyślanej zmiany systemowej wprowadzono regulację cząstkową odpowiadającą jedynie doraźnym potrzebom.
Unbundling informacyjny operatora systemu gazowego będącego częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo
Zgodnie z przepisami Dyrektywy 2009/73/WE oraz ustawy Prawo energetyczne operatorzy systemów gazowych wchodzący w skład przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo zachowują poufność informacji handlowych uzyskanych w ramach swojej działalności oraz zapobiegają ujawnieniu w sposób dyskryminujący informacji, które mogą być źródłem korzyści handlowych. W szczególności operatorzy nie ujawniają żadnych informacji handlowych podlegających szczególnej ochronie pozostałym częściom przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo (information unbundling).
Infrastruktura gazowa stanowi przedmiot tzw. monopoli naturalnych pozostając na danym obszarze we władaniu jednego przedsiębiorstwa energetycznego najczęściej kontrolowanego bezpośrednio lub pośrednio przez państwo. Koncentracja działalności w zakresie usług świadczonych przy wykorzystywaniu infrastruktury gazowej oraz działalności w zakresie wytwarzania lub sprzedaży paliw gazowych w jednym przedsiębiorstwie energetycznym lub w grupie przedsiębiorstw powiązanych pomiędzy sobą w sposób umożliwiający wywieranie decydującego wpływu na przedsiębiorstwo zarządzające infrastrukturą spowodowała, że takie przedsiębiorstwo lub grupę przedsiębiorstw określa się w dyrektywach unijnych jako „przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo” (vertically integrated undertaking –VIU).
Sprzedawca paliw gazowych działający w strukturze VIU znajduje się w uprzywilejowanej sytuacji w zakresie dostępu do infrastruktury zarządzanej w ramach tego samego VIU. Taki stan rzeczy istotnie ogranicza dostęp do infrastruktury i możliwości wejścia na rynek dla nowych sprzedawców a jednocześnie jest niekorzystny dla odbiorców, którzy nie mają możliwości wyboru spośród ofert konkurujących sprzedawców.
Mechanizmy wsparcia proponowane w projekcie ustawy o OZE
Niepełna implementacja Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania energii z odnawialnych źródeł energii (OZE) spowodowała, że Komisja Europejska wniosła 12 czerwca 2013 r. skargę do Trybunału Sprawiedliwości UE, domagając się nałożenia na Polskę kary pieniężnej o dziennej stawce 133.228,80 euro. Dyrektywa 2009/28/WE zobowiązuje Polskę do osiągnięcia do 2020 r. udziału energii z OZE w końcowym zużyciu brutto na poziomie 15% oraz do przyjęcia mechanizmów wsparcia OZE. Pełne wdrożenie Dyrektywy 2009/28/WE w polskim porządku prawnym ma nastąpić przez uchwalenie ustawy o odnawialnych źródłach energii, którego ostatnią wersję opublikował w dniu 29 stycznia 2014 r. Minister Gospodarki.
Projekt ustawy OZE odpowiada m.in. na negatywne zjawiska obserwowane na rynku świadectw pochodzenia energii. Wzrost wolumenów energii wyprodukowanej z OZE i nieadekwatny do niego wzrost poziomu wymaganego udziału energii z OZE w całkowitej rocznej wielkości sprzedaży albo zakupów energii podmiotu zobowiązanego spowodowały nadpodaż świadectw pochodzenia. W konsekwencji świadectwa te tracą na wartości, co wpływa na wstrzymanie decyzji o nowych inwestycjach w OZE oraz na wycofywanie się z OZE tam, gdzie koszty eksploatacyjne nie są rekompensowane w wystarczającym stopniu wpływami ze świadectw pochodzenia. Zamiast rozwoju OZE coraz częściej obowiązki w zakresie potwierdzenia pochodzenia energii są wypełniane przy pomocy opłaty zastępczej.
Do wypowiedzenia umowy konieczne jest pisemne oświadczenie
Możliwość zmiany sprzedawcy należy do podstawowych uprawnień, które przysługują odbiorcom. W jaki sposób w obowiązujących przepisach prawa uregulowana została procedura zmiany sprzedawcy przez odbiorców paliw gazowych lub energii?
Procedurę tę uregulowano w art. 4j ustawy Prawo energetyczne. Warto podkreślić, że w wyniku nowelizacji ustawy, która weszła w życie w 11 września 2013 r., procedura ta została doprecyzowana. Zmiana sprzedawcy oznacza w praktyce rozwiązanie dotychczasowej umowy, na podstawie której dostarczano gaz lub energię (np. umowy sprzedaży). Następnie dochodzi do zawarcia nowej umowy z dowolnie wybranym przez odbiorcę sprzedawcą. Przepisy ustawy Prawo energetyczne umożliwiają obecnie zmianę sprzedawcy zarówno odbiorcom posiadającym umowy zawarte na czas nieoznaczony, jak i na czas oznaczony.
Wypowiedzenie umowy następuje przez złożenie pisemnego oświadczenia dotychczasowemu sprzedawcy. Umowa zawarta z odbiorcą w gospodarstwie domowym ulega rozwiązaniu z ostatnim dniem miesiąca następującego po tym, w którym oświadczenie odbiorcy dotarło do sprzedawcy. Odbiorca może jednak wskazać późniejszy termin rozwiązania umowy. Operator systemu przesyłowego oraz operator systemu dystrybucyjnego są zobowiązani umożliwić odbiorcy paliw gazowych lub energii elektrycznej zmianę sprzedawcy, nie później niż w terminie 21 dni od dnia poinformowania właściwego operatora o zawarciu umowy z nowym sprzedawcą. Dotychczasowy sprzedawca jest zobowiązany dokonać rozliczeń z odbiorcą, który skorzystał z prawa do zmiany sprzedawcy, nie później niż w ciągu 42 dni od dnia dokonania takiej zmiany.
Operator systemu przesyłowego lub operator systemu dystrybucyjnego powinni przekazać dotychczasowemu i nowemu sprzedawcy dane dotyczące ilości zużytych przez odbiorcę paliw gazowych lub energii elektrycznej. Musi to nastąpić w terminie umożliwiającym dotychczasowemu sprzedawcy dokonanie rozliczeń z odbiorcą. Dzięki tym rozwiązaniom, możliwe jest dokonanie rozliczenia końcowego z odbiorcą, który zmienił sprzedawcę.
Zmiany krajowego ustawodawstwa a rozwój rynku gazu ziemnego
W ciągu ostatnich lat w przeciwieństwie do większości rynków europejskich, na krajowym rynku gazu ziemnego zauważalny jest wzrost zużycia błękitnego paliwa. Podjęto próbę oszacowania wpływu zmian otoczenia regulacyjnego na dalszy rozwój krajowego rynku.
Unia Europejska dąży do stworzenia konkurencyjnego rynku gazu ziemnego, rozumianego jako wielość dostawców, gwarantującego jednocześnie stabilność cen, przy zapewnieniu niedyskryminacyjnego i równego dostępu do infrastruktury sieciowej. Priorytetem Wspólnoty jest także zakończenie procesu integracji europejskich rynków gazu ziemnego do 2014r.
W Polsce od 1 lipca 2007r. swobodny wybór i zmiana sprzedawcy przysługuje wszystkim odbiorcom energii elektrycznej i gazu ziemnego w tym gospodarstwom domowym. Jednak analiza porównawcza częstotliwości zmian sprzedawcy na rynku energii elektrycznej i na rynku gazu ziemnego prowadzi do wniosków jednoznacznie korzystnych dla rynku energii elektrycznej. Liczba odbiorców energii elektrycznej korzystających z prawa do zmiany sprzedawcy przekracza 172 tys., podczas gdy takich odbiorców gazu ziemnego jest poniżej 400 (URE 2013). W niniejszym artykule przedstawione zostaną główne uwarunkowania rynku gazu ziemnego w Polsce oraz podjęto próbę oceny ostatnich zmian w prawie na dalszy rozwój rynku gazu.